Enflasyon nedir? Enflasyon ne demektir? Enflasyon Nasıl Hesaplanır? Tüm bu sorularınızı yazımızda cevaplamaya çalışacağız.
Enflasyon en temel ve basit anlamı ile paranın değerinin azalması anlamını taşır. Bu açıklama olayları basite indirgediği gibi tam olarak açıklamaz. Enflasyon nedir? sorusuna bir cevap verebilmek için bazı kavramları bilmemiz gerekir. Yazımızın devamında hem Enflasyon nedir sorusuna cevap bulacağız hem de terimleri açıklayacağız.
Enflasyon Nedir?
Enflasyonu anlamak için iki kavramdan bir tanesini bilmemiz gerekli. Bunlar ÜFE ve TÜFE. Bunlardan ÜFE üretici fiyat endeksi iken TÜFE Tüketici fiyat endeksidir. Bizim için önemli olan TÜFE.
Gündelik yaşantımızda medyadan duyduğumuz enflasyon açıklandı cümlesindeki açıklanan değer aslında tüketici fiyat endeksinden başka bir şey değildir. Aslında enflasyon nedir diye sorarken dolaylı olarak tüketici fiyat endeksi nedir diye sormuş oluruz.
Enflasyon yani TÜFE; belirli tüketici ürünlerinin (bu durumda tüketici siz oluyorsunuz kısaca halk), sabit olarak belirlenen bir yıldaki fiyatlarına göre olan yüzdelik değişimdir.
Biraz daha basitleştirelim. Enflasyon x yılındaki tüketici fiyatlarının (tüketici fiyatı derken günlük yaşantınızda para harcadığınız hemen hemen her mal ve hizmet olarak düşünebilirsiniz) y yılındaki fiyatlara olan değişimi.
Daha basitleştirmek gerekirse 2021 yılındaki fiyatların 2022 yılındaki değişimi olarak açıklanabilir.
Burada şu soru akıllara gelebilir ‘Bu değişimler negatif değerli olabilir mi?’ Evet olabilir o zaman enflasyon değil dezenflasyon kelimesi kullanılır.
Peki enflasyon nedir ve nasıl hesaplanır?
Enflasyonun başka bir anlamı ise fiyatların artış hızıdır. Eğer enflasyon 2021 yılında %10 seviyesinde iken 2022 yılında %8 seviyesinde ise fiyatlar azalmış demek yanlış olur. Fiyatlar 2021 yılına göre %8 daha pahalı demektir.
Yukarıda söylediğimiz gibi tüketici fiyat endeksi hesaplanırken baz olarak alınan ürünlerin fiyatları, bir önceki yıla göre ucuzlamış ise o zaman dezenflasyon vardır demektir. Diğer bir ifade ile paranızın satın alma gücü mallar karşısında değer kazanmış demektir. Enflasyon olduğu sürece fiyatlar pahalılaşacaktır.
Enflasyonu anladığımıza göre nasıl hesaplandığını açıklayalım.
Enflasyonu yani tüfeyi hesaplarken hayali bir sepet oluşturulur. Bu sepeti ve içerdiklerini Türkiye İstatistik Kurumu belirler. 2022 yılında bu sepette 415 madde ve 902 madde çeşidi bulunmaktadır. Bu sepete tüketicilerin yani halkın doğrudan ve dolaylı olarak kullandığı ürün, mal ve hizmetler eklenir. Dolaylı kullanılan ürün ne derseniz; eğer araç sahibi değilseniz ve toplu taşıma kullanıyorsanız akaryakıt ürünlerini dolaylı olarak kullanıyorsunuz demektir. Bu sepetteki maddelerin sabit kabul edilen yıldaki fiyatlarının, hesaplanacak olan yıldaki fiyat değişimi olarak hesaplanan tüfe değeri pozitif çıkarsa enflasyon, negatif çıkarsa dezenflasyon olarak adlandırılır.
Bu sepet konusunda daha fazla bilgi almak isterseniz Tüfe sepeti olarak arattığınız zaman gerekli bilgilere ulaşabilirsiniz.
Son olarak enflasyon nedir? sorusuna tüm bilgiler ışığında bir cevap vermek gerekirse: Enflasyon TÜİK tarafından belirlenen bu 415 madde ve 902 madde çeşidinin geçen yıla göre yüzde olarak ne kadar pahalılaştığı veya ülkemiz için Türk Lirası’nın 415 madde ve 902 madde çeşidine göre yüzde olarak ne kadar değer kaybettiği olarak açıklanabilir.
Comments are closed.