Fil Hafızası; Filler Asla Unutmaz Mı?
Fil hafızası ne demek? Fillerin unutmadığı doğru mu? Fil hafızası neden çok güçlüdür?
“Bir fil asla unutmaz!” Bu sözü daha önce hiç duydunuz mu?
Bu, birçok kimsenin daha önce duyduğu bir sözdür. İnsanlar uzun zamandır fillerin hafızalarının çok güçlü olduğuna inanır. Fakat bu doğru mu? Fil hafızası gerçekten çok mu güçlü? Filler söylendiği gibi unutmaz mı?
Gerçekte, “bir fil asla unutmaz” sözü her zaman doğru olmayan bir genellemedir. Çünkü filler de zaman zaman bir şeyleri unutabilirler. Öte yandan bilim insanları tarafından yapılan çalışmalar, fillerin inanılmaz derecede güçlü hafızaları olduğunu ortaya koymuştur.
Afrika’da, vahşi doğada yaşayan filleri inceleyen araştırmacılar, yaşlı ve dişi fillerin (ana filler) genellikle sürüleri yönettiğini fark etti. Bu yaşlı ana filler, arkadaşlarını ve düşmanlarını aradan uzun yıllar geçtikten sonra bile hatırlamalarını sağlayan güçlü bir hafızaya sahiptir.
Ayrıca sürünün geçmişte yiyecek ve su bulduğu bölgeleri de hatırlayabilirler. Araştırmacılar, fillerin hatırladıkları güzel anılarının ve güçlü hafızalarının, hayatta kalma sürelerini (filler ortalama 50 ila 60 yıl yaşar) büyük ölçüde artırdığını düşünmektedir.
Filleri yakından inceleyen bilim insanları, fillerin kendilerini yaralayanları ve zarar verenleri hatırladığını ve onlara zarar veren kimselere karşı kin besleyebileceğini de fark ettiler. Örneğin, Afrika’da yaşayan filler üzerinde yapılan bir araştırmanın sonucu, fillerin belirli kıyafetlerin kokusuna veya görüntüsüne olumsuz tepki verdiğini gösterdi.
Fillerin bu şekilde tepki vermesinin nedeniyse, yerel kabilelerden biri olan Maasailerin erkek üyelerinin, erkekliklerini ispatlamak için fillere saldırması ve mızrak atmasıydı. Massai kabilesinin giydiği geleneksel kıyafetlere filler olumsuz tepkiler veriyordu.
Peki! Fillerin Hafızaları Neden Bu Kadar Güçlü?
Bilim insanları, fillerin hafızalarının bu derece güçlü olmasının, beyinlerinin büyük olmasıyla ilgili olduğunu düşünüyorlar. Yetişkin bir filin beyni yaklaşık 4,5-5 kg ağırlığındadır. Bu ağırlık tüm kara memelilerinin en büyüğüdür.
Karşılaştırıldığında, ortalama bir insan beyni 1.5, en büyük memeli hayvanlardan biri olan yunuslarınsa üç kilo ağırlığındadır. Elbette, büyük bir beyne sahip olmak, bir hayvanın güçlü bir hafızası olacağı anlamına gelmez.
Ancak araştırmalar, fillerin hayvanlar alemindeki en zeki türler arasında olduğunu göstermiştir. Aslında bazı bilim insanları fillerin, en az şempanzeler ve yunuslar kadar zeki olduğuna inanmaktadır.
Bir filin beyni, hem yapısal olarak hem de karmaşıklık açısından insan beyniyle benzerlik göstermektedir. Araştırmacılar fillerin, fedakarlık , üzüntü, taklit etme, oyun oynama, sanatsal faaliyette bulunma (resim çizmek gibi), alet kullanma ve öz farkındalık gibi zeka gerektiren birçok davranışta bulunduğunu keşfetmiştir.
Örneğin, fillerin çoğu grup halinde yaşar ve yalnızca ölmeleri veya yakalanmaları halinde ayrılırlar. Şaşırtıcı bir biçimde filler, ölen diğer fillerin kalıntılarıyla karşılaştıklarında kederlenirler. Ayakları ve gövdeleriyle cesetlere veya kemiklere dokunurlar.
Yapılan incelemelerde filler, sıkıntı içindeki diğer hayvan türlerine, hatta insanlara yardım etme eğilimi; “özgecilik” (başkalarının refahı için endişelenme ve çaba gösterme) göstermişlerdir . Fillerin duydukları sesleri taklit ettikleri de yapılan araştırmalarda ortaya konmuştur.
Filler hortumlarını kol gibi kullandıklarında, alet kullanma konusunda şaşırtıcı bir yetenek gösterirler. Sosyal medyada veya birçok internet sitesinde, bazı fillerin hortumları yardımıyla tuttukları fırçayla resim çizebildiklerini görmüşsünüzdür.
Fillerin zekasının en büyük göstergelerinden biri, aynadaki yansımalarını tanıyabilme yeteneğine sahip olmalarıdır. Bu yetenek öz-farkındalık taşıdıkları anlamına gelir. Öz-farkındalık, en zeki hayvan türlerinin sadece birkaçının sahip olduğu bir özelliktir.
Özetle;
Fil hafızası, yapılan araştırma sonuçlarının göstermiş olduğu gibi gerçektir ve fillerin hafızası şaşırtıcı derecede güçlüdür. Bu durum, filleri birçok hayvan türünden ayrıştırır.
