Çocuklarda depresyon nedenleri nelerdir? Çocukluk depresyonu ile ilgili aileler neler yapabilir? Çocuklarda depresyon belirtileri nasıl anlaşılır?
Çocukların bazen üzgün hissetmeleri, huysuz davranmaları veya olumsuz bir ruh hali içinde olmaları olağandır. Ancak üzgün, mutsuz ve kötü ruh hali haftalarca veya daha uzun sürdüğünde, çocuğun davranışında daha başka değişiklikler görüldüğünde, bu durum çocukluk depresyonu olabilir.
Çocuklarda depresyon görülmesi durumunda, bir uzmandan terapi almaları gerekebilir. Tabi ciddi bir boyuta ulaşmadıysa ebeveynlerin de yapabileceği birtakım şeyler vardır. Çocukluk depresyonu karşısında, yerinde ve zamanında yapılan doğru hamleler, çocukların kendini daha çabuk toparlamasına yardımcı olacaktır.
Ancak bu üzgün halleri haftalarca sürüyorsa, bir çocuk psikoloğundan destek almanız şarttır.
Çocuklarda Depresyon Belirtileri; Çocuğumun Depresyonda Olduğunu Nasıl Anlayabilirim?
Çocukluk depresyonu, aşağıdaki belirtiler ortaya çıktığında kolaylıkla anlaşılabilir.
Mutsuz veya kötü bir ruh hali;
Çocuklarda depresyon söz konusu olduğunda, çocuk, üzgün, yalnız, mutsuz veya huysuz görünebilir. Bu durum haftalarca veya aylarca sürebilir. Depresyondaki çocuk daha kolay ağlayabilir. Eskisinden daha fazla sinir krizi geçirebilir. Öfke nöbetleri yaşayabilir.
Öz eleştiri yapmak;
Depresyona giren çocuk çok fazla şikayet eder. “Hiçbir şeyi doğru yapamıyorum” gibi özeleştiri içeren sözler söyler. “Hiç arkadaşım yok”, “Ben bunu yapamam”, “Bu ödevler benim için çok zor” gibi sözler sarf edebilir.
Enerji ve çaba eksikliği;
Depresyon bir çocuğun enerjisini tüketir. Depresyondaki çocuk, ödevlerine ve derslerine daha az çaba gösterir. En küçük işleri yaparken bile zorlanır. Bitkin ve yorgun görünür. Normalde yapabildiği bir şeyi yapamayabilir. Hatta denemek bile istemeyebilir.
Hiçbir şeyden zevk almamak;
Depresyondaki çocuk, arkadaşlarıyla eskisi kadar eğlen(e)mez veya oyun oynamaktan eskisi kadar keyif al(a)maz. Normalde zevk aldığı şeyleri yapmak istemez.
Uyku ve yemek düzeninde değişiklik;
Çocuklarda depresyon, yeterince uyusalar bile uykusuz veya yorgun görünmelerine sebep olabilir. Bazıları yemek yemek istemeyebilirken bazıları normalde yediğinden daha fazla yiyecek tüketebilir.
Mide ağrısı ve sızlanma;
Çocukluk depresyonu, mide ağrılarına, her şeyden sızlanmalarına, okula gitmek istememelerine neden olabilir. Sürekli mızmızlanan çocuk, her şeye karşı isteksizlik gösterebilir.
Bütün bunlar, çocuklarda depresyon belirtileri olarak karşımıza çıkar. Çocuklarda depresyon kendini, kimi zaman birkaç belirti, kimi zaman da sıraladığımız bütün belirtilerle kendini gösterebilir.
Çocuklarda Depresyon Nedenleri Nelerdir?
Birçok farklı sebep çocuklarda depresyona neden olabilir. Bazı çocuklar genetik olarak depresyona girmeye yatkındır. Ailedeki başka bireylerde görülen depresyon, bulaşıcı bir hal alarak çocuklara da geçebilir.
Yaşadıkları kayıplar, travmalar, karşı karşıya kaldıkları zorluklar, strese neden olabilecek faktörler, çocuklarda depresyon durumuna sebep olabilir. Yaşadıkları ciddi sağlık sorunları, çocukluk depresyonuna yol açabilir. Sınava hazırlanan çocuklarda da zaman zaman depresyon görülebilir.
Geçirdikleri zor dönemlerde ve sonrasında ekstra destek görmek, çocukları depresyondan korumaya veya etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Ailesi tarafından sevgi ve ilgi gören çocuklarda da çocukluk depresyonu görmek mümkündür. Bu tür durumlarda alacakları uzman desteği, iyileşmelerini, daha iyi hissetmelerini ve eskisi gibi mutlu olmalarını kolaylaştırır.
Çocukluk Depresyonu Tedavisi
Çocuklarda depresyon tedavisi genellikle bilişsel davranışçı terapi olarak uygulanır. Terapistler, çocukların hoş karşılandığını ve desteklendiğini hissetmesine yardımcı olur. Ne düşündükleri ve hissettikleri konusunda onlarla konuşurlar. Uzmanlar tedavi sürecinde, hikayeler, oyunlar, dersler veya çalışma kitapları kullanabilir. Bu araçlar, çocukların kendilerini rahat hissetmelerine ve terapiden en iyi şekilde yararlanmalarına yardımcı olabilir. Gerektiğinde sadece çocuk değil, anne-babalar da tedavi sürecine dahil edilir. Çünkü anne-babaların ruh hali, çocuklara da yansıyabilir.
Özellikle kayıp ve travma durumunda, kendi derdine düşen ebeveynin çocuğa destek olması zordur. Bu noktada çocuk psikologları devreye girer ve çocuğun depresyondan kurtulmasına yardımcı olur.
Çocuğumun Depresyonda Olduğunu Düşünüyorum; Ne Yapmalıyım?
Çocuklarda depresyon belirtileri görüldüğünde, anne-babaların da yapabileceği şeyler elbette vardır.
Çocuğunuzla üzüntü ve depresyon hakkında konuşun. Çocuklar üzgün olmalarının veya yorgunluklarının sebebini bilemeyebilir. Zor bir dönemden geçtiklerini anladığınızı, onlara yardım edebilmek için elinizden geleni yapmaya hazır olduğunuzu onlara gösterin. Dinleyin, teselli edin, destekleyin ve sevgi gösterin.
Elbette çocuğunuzun üzgün veya mutsuz olması her zaman depresyonda oldukları anlamına gelmez. Yaşadıkları bu ruh hali kısa süreli olabilir. Yani mutsuzluk tek başına depresyon belirtisi olarak düşünülmemelidir. Fakat çocuğunuzun, uykusunda, yemesinde, enerji düzeyinde veya eforunda da değişiklikler fark ettiyseniz, bir uzmandan yardım almanız gerekir. Çocuğunuzla ilgili önbilgi vermek, uzmanın işini kolaylaştıracaktır.
Çocuk terapisti/psikoloğu, sizinle ve çocuğunuzla konuşarak ihtiyaç duyduğu bilgileri alır. Sorular sorarak ve dinleyerek derinlemesine bir depresyon testi yapar. Terapist, terapi süreci hakkında sizi bilgilendirecektir. Genellikle en hızlı iyileşme, bir uzmandan destek almakla mümkündür.
Çocuklarda depresyon görüldüğünde, onlara karşı her zamankinden daha fazla sabırlı ve nazik olmalısınız. Çocuğunuz huysuzlandığında, agresif tavırlar sergilediğinde, öfke nöbeti geçirdiğinde sabırlı davranmalısınız. Onu sevdiğinizi, desteklediğinizi, ilgili olduğunuzu gösterin.
Çocukluk depresyonu, onlarla daha fazla zaman geçirmenizi gerektirir. Çocuğunuzla, birlikte zevk alabileceğiniz şeyler yaparak zaman geçirin. Yürüyüşe çıkın, oyun oynayın, yemek yapın, hikayeler okuyun, elişleriyle uğraşın, komik bir film izleyin. Mümkünse dışarıda daha fazla vakit geçirin. Bütün bunlar kendilerini toparlamalarına, daha iyi hissetmelerine yardımcı olacaktır. Ayrıca çocuğunuzla yakınlaşmanızı ve aranızdaki bağın güçlenmesini sağlar.
Özetle;
Çocuklarda depresyon, sadece sizin desteğinizle atlatılabileceği gibi, uzun süren ve bir türlü geçmeyen olumsuz ruh hali durumunda mutlaka bir uzmandan destek almanız gerekir. Unutmayın! Çocuğunuzun en büyük ihtiyacı, her zaman, her durumda sizin ilgi ve sevginizi göstermenizdir.
Çocukluk depresyonu, hafife alınmaması gereken önemli bir durumdur. Çocukların yaşam kalitesine, başarı düzeylerine, okul ve aile hayatında sorunlar yaşamalarına neden olabilir. Yukarıdaki durumlardan birkaçı birlikte görüldüğünde, mutlaka önlem almalısınız.
